Raport Eggtrack: jak wypadły polskie firmy?

16 listopada Compassion opublikowało szósty międzynarodowy raport EggTrack, który pokazuje, że mimo trudnych wyzwań: wojny w Ukrainie, inflacji i epidemii ptasiej grypy, kolejne firmy podejmują globalne zobowiązania dotyczące produkcji bezklatkowej jaj oraz robią znaczące postępy w przejściu na chów bezklatkowy kur.

Co znajdziesz w raporcie?

Nasz raport EggTrack objął 232 firmy. 175 (75,4%) z nich publicznie ogłosiło postępy w realizacji swoich zobowiązań dotyczących chowu bezklatkowego. Średnia wdrożenia systemów bezklatkowych u tych firm wynosi 79,1% (gdzie 100% oznacza korzystanie w pełni z jaj bezklatkowych).

8 firm o zasięgu międzynarodowym podjęło nowe zobowiązania o przejściu na chów bezklatkowy. Wśród nich znalazły się Pizza Express oraz Yum! Brands (to m.in. takie marki jak KFC, Pizza Hut, Taco Bell).

Europa

Dane rynkowe pokazują, że stado kur z chowu bezklatkowego w UE nadal rośnie: z 52% w 2021 r. do 55% w 2022 r. Najnowszy EggTrack informuje, że spośród 128 firm z zobowiązaniami europejskimi (w ramach zobowiązań regionalnych lub globalnych), 109 firm odnotowało postęp, a ich łańcuchy dostaw stoją teraz na średnim poziomie 84,4% chowu bezklatkowego.

Polska

W Polsce ponad 140 firm zobowiązało się do wdrożenia jaj z chowu bezklatkowego do roku 2025, w tym największe sieci supermarketów (tylko niektóre firmy z Polski są ujęte w tym raporcie, część z nich podlega zobowiązaniom międzynarodowym, na całą Europę lub świat).

Odzwierciedla to rosnący udział hodowli bezklatkowej kur w rynku: z 19% w 2021 r. do 23,8% w 2022 r., co stanowi wzrost o 4,8%, jak informuje oficjalna strona Komisji Europejskiej. Niestety liczba ta jest wciąż dużo niższa niż we Francji, Włoszech czy innych krajach Europy Zachodniej, co stanowi wezwanie do lepszej strategii wdrażania i ściślejszej współpracy polskich firm spożywczych i sieci detalicznych z producentami jaj.

Stado kur niosek w Polsce liczy 51 millionów kur, co czyni je drugim wielkością w Europie (po Niemcach), z czego 76.2% kur hoduje się nadal w klatkach (tak zwanych „wzbogaconych”). 17.8% stanowi chów ściółkowy, tylko 5% wolnowybiegowy i 1% ekologiczny.

Z drugiej strony, jak podają badania Biostatu z 2022 roku, 78,5% Polaków podaje, że warunki hodowli kur niosek są dla nich bardzo ważne podczas decyzji zakupowych dotyczących jaj. Polscy konsumenci najchętniej kupują jaja z wolnego wybiegu (33% badanych) oraz jaja nieoznaczone z małych gospodarstw na wsi (22% badanych).

Niektóre wiodące sieci (4 z top 10 w Polsce) już teraz wyszły na przeciw oczekiwaniom konsumentów i wywiązały się ze swoich zobowiązań dotyczących 100% jaj świeżych z chowu bezklatkowego na kilka lat przed terminem 2025r. Są to: Biedronka, Carrefour, Aldi, Kaufland, oraz Makro jako pierwsza sieć hurtowa wypełniająca zobowiązanie dotyczące jaj świeżych.

Kontrowersje wokół systemów „combi”

Przy stale rosnącym popycie na jaja bezklatkowe, firmy powinny uważać, aby nie wybierać systemów takich jak systemy „combi”, „hybrydowe” lub „ograniczonego dostępu”, ponieważ ograniczają one mobilność kur i nie są uważane za odpowiednią alternatywę dla chowu klatkowego. Prawnie te systemy mogą być rozpoznane jako „dwójki” czyli systemy ściółkowe, ale de facto zagęszczenie kur w takich systemach jest podobne do tradycyjnych systemów klatkowych. W związku z tym Compassion nawołuje firmy o publikowanie zaktualizowanych oświadczeń dotyczących chowu bezklatkowego, stwierdzających, że nie będą zezwalać na takie systemy w swoim łańcuchu dostaw.

W tegorocznym raporcie, 24 firmy wyraźnie sprzeciwiają się stosowaniu systemów combi/hybrydowych w ich łańcuchu dostaw. Należą do nich m.in.: ALDI Nord Hiszpania, Barilla, Carrefour Hiszpania, Coop Włochy, Domino's Pizza (Wielka Brytania i IRE), Eurovo, Huevos Guillén, Metro Group, Sammontana, Tesco i Unilever.

Oczekujemy, że również firmy w Polsce podejmą takie oficjalne zobowiązania, które będą opublikowane i wyróżnione w kolejnej edycji raportu EggTrack.

Zobowiązania nie powinny dot. tylko świeżych jaj

Firmy coraz częściej włączają w swoje plany bezklatkowe również produkty z zawartością jaj (np. majonezy, ciastka, ciasta, sałatki) oraz jaja w płynie/proszku. Compassion chce specjalnie wyróżnić firmy, które już teraz podjęły to wyzwanie na rynku polskim. Biedronka informuje, że w roku 2021, już 81% produktów marki własnej z zawartością jaj wywodzi się z chowu bezklatkowego, Carrefour Polska podkreśla, że dotyczy to 64% ich produktów, Aldi podaje, że ta liczba wynosi u nich 40,8%. Kaufland Polska informuje, że w trosce o dobrostan kur niosek firma przyśpieszyła prace nad asortymentem jaj i po wdrożeniu w marcu br. 100% świeżych jaj bezklatkowych, pracuje aktualnie nad zobowiązaniem, zgodnie z którym do 2025 r. w recepturach przetworzonych produktów marek własnych, w których udział jaj stanowi powyżej 1%, będzie stosować jaja tylko z alternatywnych form chowu.

Godna wyróżnienia jest również Makro Polska (część międzynarodowej Grupy Metro), która wycofała ze sprzedaży kurze jaja świeże klatkowe w styczniu 2022, na 3 lata przed ogłoszonym zobowiązaniem. Chcemy podkreślić, że Makro jest pierwszą siecią hurtową w Polsce, która zdecydowała się na ten duży krok w stronę dobrostanu kur niosek.

Mimo że oryginalne zobowiązanie dotyczy jaj marki własnej, Makro Polska wycofała ze sprzedaży „trójki” również wszystkich marek brandowych dostawców.

Niestety, na chwilę publikacji raportu EggTrack 2022 (listopad 2022), żaden z polskich producentów jaj nie zobowiązał się publicznie na przejście na chów w 100% bezklatkowy.

Mimo to, Compassion chce docenić dotychczasowy postęp we wdrożeniu u największego polskiego producenta jaj – Grupy Woźniak, firmy z 170 lokacjami i łącznym stadem 2 milionów kur niosek.

Barbara Woźniak, Pełnomocnik Zarządu Ferm Drobiu Woźniak, Prezes firmy Ovotek i właścicielka marki Zdrovo udzieliła następującego komentarza do raportu EggTrack 2022:

Już od niemal dekady stale modernizujemy naszą architekturę wytwórczą i wdrażamy chów alternatywny, jednakże proces związany z jego wdrażaniem obarczony jest trudnościami zarówno ze strony urzędów, jak i czynnikami społecznymi. Na naszej drodze do wolnego wybiegu spotkaliśmy się z wieloma przeszkodami, które nie wybrzmiewają w społecznej dyskusji. Jako duży, prężnie działający przedsiębiorca widzimy, że jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia w kwestii edukacji i podnoszenia świadomości społecznej. Modernizacja kurników rozpoczęła się w Grupie Woźniak w 2012 roku. Do tego czasu byliśmy producentem jaj chowu klatkowego. Jednak odpowiadając na zmieniające się potrzeby rynku, znając najnowsze wyniki badania, zdecydowaliśmy się zainwestować wielomilionowe kwoty w zmianę sposobu chowu z klatkowego na ściółkowy - i jesteśmy największym producentem jaj z chowu ściółkowego w Polsce.

Inwestycje te pociągają za sobą ogromne koszty, które finansujemy jedynie z własnych zasobów, dlatego też zmiana następowała etapowo, ale już dziś możemy wskazać, że produkcja jaj ściółkowych i z wolnego wybiegu stale rośnie. W tym momencie 50 proc. naszych jaj pochodzi z chowu klatkowego, 45 proc. ze ściółkowego, a 5 proc. z wolnego wybiegu. Nasze plany operacyjne na najbliższe lata to powiększanie udziału chowów alternatywnych sukcesywnie.

Compassion cieszy tak duży postęp największego producenta jaj w Polsce. Zachęcamy jednak producentów do odważniejszych działań i publikowania zobowiązań do przejścia na 100% chów bezklatkowy oraz raportowania sukcesywnie postępu. Proces zmiany w Europie jest nieuchronny, co widać na przykładzie zobowiązań innych dużych europejskich producentów jaj – Eurovo, Noble Foods, Avril, Huevos Guillen. Te firmy już wiedzą, że przyszłość jest bezklatkowa i że choć inwestycje są duże, to jest to najlepszy wybór, patrząc długoterminowo.

Hodowla klatkowa nie ma przyszłości

EggTrack będzie nadal mierzyć postępy firm i stymulować przejście na jaja z chowu bezklatkowego w całym światowym sektorze spożywczym. Idąc dalej, firmy muszą upewnić się, że w swoich zobowiązaniach uwzględniają wszystkie kategorie jaj oraz że systemy bezklatkowe, na które przechodzą, są odpowiednie pod względem dobrostanu kur. Produkcja bezklatkowa jest dla nich mądrą inwestycją, ponieważ rosnący popyt ze strony konsumentów i biznesu tylko przyspieszy ten globalny trend.

Przeczytaj nasz obszerny raport EggTrack 2022 i odwiedź naszą witrynę eggtrack.com/pl, aby sprawdzić postęp poszczególnych firm.