Gronkowiec złocisty w brytyjskich supermarketach

Opublikowane 18.06.2015

Wieprzowina sprzedawana w brytyjskich supermarketach jest zakażona bakterią gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA) - tak wykazały badania zlecone po raz pierwszy przez Koalicję* - the Alliance to Save our Antibiotics. Bakteria ta pochodzi od zwierząt hodowlanych i może spowodować poważne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak zakażenie krwi, zapalenie płuc, infekcje kostne oraz choroby serca i układu krążenia.

Ostrzegaliśmy przez lata, że brytyjskie fermy trzody chlewnej mogą być źródłami infekcji MRSA, tak jak ma to już miejsce w całej Europie, i że władze publiczne powinny prowadzić w tym zakresie rutynowe badania kontrolne. Minimalizacja wykorzystywania antybiotyków w chowie zwierząt gospodarskich i rozwój takich systemów ochrony ich zdrowia, które nie opierają się na antybiotykach, są konieczne. Nasz rząd musi podejść do tej sprawy poważnie i działać na rzecz ochrony zdrowia obywateli.

Helen Browning, prezes Soil Association

Wyniki badań

Badania zostały przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Cambridge pod kierownictwem doktora Marka Holmesa. Wykazały one, że spośród 52 próbek mięsa wieprzowego, dostępnego w brytyjskich supermarketach:

• jedna próbka kiełbasy zawierała dwie dwa różne szczepy tej bakterii
• trzeci szczep został znaleziony w próbie pobranej z mielonej wieprzowiny.

Analiza genetyczna tych bakterii wykazała, że pochodziły one od zwierząt hodowlanych i zostały zidentyfikowane jako typ sekwencyjny ST398.

Co to oznacza dla konsumentów?

Przy takiej częstotliwości występowania i założeniu, że konsumenci spożywają mięso wieprzowe 2 razy w tygodniu są oni narażeni na zarażenie raz na trzy miesiące.

Cóilín Nunan, naczelny doradca naukowy Koalicji, powiedział: „Bakteria MRSA pochodząca od zwierząt hodowlanych ewoluuje i pojawiają się jej coraz bardziej niebezpieczne mutacje. Naukowcy ostrzegają, że może dojść do pandemii, ponieważ bakteria ta jest obecna wśród zwierząt hodowlanych”.  

Doktor Mark Holmes dodał: „Nasze badania wykazały, że bakterie MRSA ST398 są obecne u zwierząt na fermach trzody chlewnej w Wielkiej Brytanii. Ich obecność w mięsie sprzedawanym w handlu detalicznym pokazuje, że istnieje ścieżka potencjalnej transmisji odporności na antybiotyki ze zwierząt na ludzi i że to ryzyko nie ogranicza się wyłącznie do pracowników gospodarstw hodowlanych".

Odpowiednia obróbka termiczna zabija bakterie gronkowca, zagrożenie polega jednak na tym, że bakterie mogą zostać przeniesione na ludzką skórę, zanim produkt, który je zawiera, zostanie poddany działaniu wysokiej temperatury. W ten sposób może dojść do późniejszej infekcji.

Pierwsze przypadki już 10 lat temu

Typ ST398 gronkowca złocistego opornego na metycylinę został zidentyfikowany ponad 10 lat temu u trzody chlewnej w Holandii, później wykryto go na innych fermach w całej Europie. Bakteria ta pojawia się również u drobiu i intensywnie hodowanych cieląt. Znane są przypadki śmiertelne spowodowane przez tę bakterię zanotowane w Danii i w Niemczech.

W przeciwieństwie do wielu krajów w UE Wielka Brytania nie prowadzi regularnych badań kontrolnych na obecność MRSA. Badanie mięsa w supermarketach przeprowadzone przez Koalicję jest zatem pierwszym dowodem na obecność MRSA na brytyjskich fermach trzody chlewnej.

Osoby najbardziej narażone na zakażenie bakteriami MRSA to osoby pracujące na fermach, takie jak rolnicy i weterynarze. Jednak coraz więcej przypadków pojawia się u osób niemających codziennych kontaktów ze zwierzętami hodowlanymi, co sugeruje, że zakażenia mogą być skutkiem kontaktu z mięsem oraz kontaktów międzyludzkich.

Mniejsza skuteczność antybiotyków

Niebezpieczne skutki nadużywania antybiotyków w leczeniu ludzi są już bardzo dobrze udokumentowane. Jednak ryzyko związane z używaniem antybiotyków u zwierzętach hodowlanych i infekcjami bakteryjnymi, które mogą zostać przekazane przez to ludziom, już nie jest tak akcentowane. To zdumiewające, przecież w hodowli zwierząt używa się ok. 45% wszystkich antybiotyków sprzedawanych w Wielkiej Brytanii**. Jednak organizacje zajmujące się zdrowiem, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), potwierdzają, że istnieje związek pomiędzy wykorzystywaniem antybiotyków w chowie przemysłowym a odpornością ludzi na antybiotyki. Szacuje się, że ok. 5 000 zgonów w Anglii rocznie jest powiązanych z odpornością na bakterie E. Coli.

Philip Lymbery, prezes Compassion in World Farming

*Koalicja (The Alliance to Save our Antibiotics) skupia organizacje zajmujące się zdrowiem, ochroną środowiska i ochroną zwierząt działające przeciw nadużywaniu antybiotyków w chowie zwierząt. Koalicja ta została założona w 2009 roku przez: Soil Association, Compassion in World Farming oraz Sustain; jest wspierana przez Jeremy Coller Foundation. Jej celem jest świat, w którym zdrowie ludzi i zwierząt jest chronione przez systemy chowu i żywienia, które wykluczają rutynowe używanie antybiotyków.

**W Polsce to 65%.